खोरेत रोग भनेको आर्थिक दृष्टिकोणले महत्वपूर्ण महामारीजन्य अति छिटो विषाणुयुक्त पशु रोग हो। यस रोगले खुरफट्टा जनावरहरु जस्तै गाई-भैँसी, भेँडा, बाख्रा, बङ्गुर लगाएत जनावरहरुलाई असर गर्दछ।
खोरेत रोग पिकोर्नाभिरिडे फ्यामिलि अन्तरगत एप्थोभाईरस विषाणुको कारणले पशुहरुमा लाग्दछ। यस विषाणुका ७ वटा सेरोटाइपहरु; ए, ओ, सि, स्याट-१, स्याट-२, स्याट-३ र एसिया-१ रहेका छन्।
संसारमा सबैभन्दा धेरै पाइने खोरेत रोगको सेरोटाइप 'ओ' हो। खोरेत रोगमा एउटा सेरोटाइप विरुद्ध खोप लगाउँदा अर्को सेरोटाइपको विरुद्ध रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता उत्पादन हुँदैन।
खोरेत विषाणु एकल-स्ट्र्यान्डेड, प्लस-सेन्स आर.एन.ए विषाणु हो जसमा लगभग ८५०० बेस पेएरहरुलाई ४ वटा संरचनात्मक प्रोटिनहरुले घेरेको हुन्छ भने बाहिय सतहमा आइकोसा हेड्रल क्याप्सिड हुन्छ।
खोरेत रोगका लागि विभिन्न सिरोटाइपहरु विरुद्ध खोपहरु उपलब्ध रहेको छ।
खोरेत बिरुद्धको खोप तालिका:
खोरेत रोग विरुद्बको खोप (Trivalent killed vaccine; Virus Strains O, A and Asia -1)लगाउने तालिका |
||
|
गाई, भैसि तथा भेडा, वख्रा |
सुङ्गुर/बंगुर |
पहिलो पटक |
४ महिनाको उमेरमा |
२ महिनाको उमेरमा |
दोस्रो पटक |
पहिलो पटक खोप लगाएको १ महिना पछि |
पहिलो पटक खोप लगाएको १ महिना पछि |
पू:न खोप |
प्रत्येक ६-६ महिनामा |
प्रत्येक ६-६ महिनामा |
नेपालमा खोरेत रोग सूचिकृत पशु रोगका रुपमा रहेको छ जसको अर्थ हुन्छ यो रोग नेपालमा आर्थिक हिसाबले महत्वपूर्ण सीमाबिहीन पशु रोग हो।